Cấp độ 1: Biết

Thời đại của thông tin, ai cũng biết rất nhiều, chúng ta nhìn thấy ở đâu đó, từng nghe ai đó nói, đọc đâu đó trên mạng hoặc trong sách, nói chung là có vẻ ai cũng biết và biết rất nhiều. Bất kỳ nội dung nào, kiến thức, chúng ta đều đã đã từng nghe đâu đó, thấy đâu đó và biết được phần nào đó rồi. Ai cũng có nói hoặc bất chợt có thể trở thành như chuyên gia. Nhưng thực tế kiến thức sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu chỉ dừng lại ở “biết”, vì nếu chỉ biết mà không hiểu, không áp dụng thì cũng chỉ là vô nghĩa.

Cấp độ 2: Hiểu

Để thực sự hiểu một kiến thức, chúng ta tìm hiểu và nghiên cứu sâu hơn. Trả lời được các câu hỏi What – Why – How về kiến thức đó, hiểu được kiến thức đó là gì, tại sao cần, làm sao để sử dụng. Sau đó, cần tích cực tương tác và trao đổi với người khác “hiểu” sâu kiến thức ở nhiều khía cạnh. Từ đó bạn có thể diễn giải, phân loại, tóm tắt, suy luận, so sánh, giải thích, trả lời cho người khác. Và bắt đầu áp dụng kiến thức đã biết vào cuộc sống và công việc của mình.

Cấp độ 3: Thạo

Thạo tức là bạn có thể áp dụng thành thạo kiến thức vào trong công việc và cuộc sống. Để áp dụng thành thạo được, bạn cần phải tích cực liên tục áp dụng thực hành nhiều lần. Mỗi lần áp dụng thực tế bạn sẽ rút ra được những điểm bạn đã làm tốt và những điểm chưa làm tốt, sau đó liên tục học hỏi cải tiến và linh hoạt ứng phó với từng hoàn cảnh khác nhau và từng tình huống bất ngờ xảy đến từ công việc và cuộc sống. Mỗi tình huống, sự việc đều có những đặc thù riêng, cách giải quyết và xử lý không giống nhau, mỗi trường hợp cần phải xử lý khéo léo khác nhau không có một phương pháp duy nhất hay một mô hình duy nhất cho tất cả các tình huống, cần thích ứng và áp dụng những phương phù hợp nhất. Điều này giống như “vô chiêu thắng hữu chiêu”.

Cấp độ 4: Dạy

Dạy là cấp độ cao cấp, bạn có thể đơn giản hóa kiến thức, giải thích một cách dễ hiểu để ai cũng có thể hiểu được, không chỉ chia sẻ kiến thức đơn thuần, bạn có thể kinh nghiệm và những trải nghiệm thực tiễn cho người khác dễ hiểu hơn, bạn có thể trình bày và chia sẻ phù hợp với từng đối tượng người nghe và tư vấn cho họ áp dụng trong cả các trường hợp đặc biệt. Quan điểm của tôi là “Quản lý và lãnh đạo cần phải có khả năng dạy người khác”. Có thể hiện tại hoặc tương lai bạn là lãnh đạo, rất hy vọng là các bạn không chỉ dừng lại ở biết, mà cần hiểu sâu hơn, áp dụng thành thạo trong công việc, tích cực chia sẻ và dạy cho người khác. Khi dạy người khác, chắc chắn bạn lại càng hiểu sâu hơn, nắm chắc chắn hơn.

Cấp độ 5: Sáng tạo

Thế giới vẫn không ngừng đổi mới, mọi thứ thay đổi rất nhanh, những kiến thức bạn biết trước kia có thể không còn phù hợp với hiện tại. Những bài học, mô hình bạn học trong sách hoặc từ những người nổi tiếng bên Mỹ cũng có thể là khó nhớ và khó áp dụng ở Việt Nam. Mỗi tình huống mỗi khác, mỗi hoàn cảnh mỗi khác, những tình huống mới lạ phát sinh ngày càng nhiều, bạn cần có thể tổng hợp, so sánh, đối chiếu, liên kết nhiều kiến thức với nhau, kết hợp với kinh nghiệm thực tiễn của bạn để “sáng tạo” ra những nguyên tắc mới, công thức mới, kiến thức mới, mô hình phù hợp và thực sự giúp ích cho công việc và cuộc sống hiện tại của bạn.