Tại sao nên bắt đầu từ tư duy mà không phải kỹ năng hay kiến thức?

Có một thứ quan trọng hơn cả “kiến thức” và “kỹ năng”

Trong suốt nhưng năm tháng đi học, sau đó đi làm, hầu như tất cả ai trong chúng ta cũng hiểu được tầm quan trọng của “kiến thức” và “kỹ năng”. Nếu bạn đọc một cuốn sách hầu hết nói về việc bạn cần nâng cao kiến thức và kỹ năng của mình. Nhưng thực tế đó chỉ là bề nổi của một tảng băng chìm. Có một thứ quan trọng hơn cả “kiến thức” và “kỹ năng”, và đó chính là thứ tạo nên sự khác biệt mạnh mẽ trong việc phát triển và thành công của mỗi người.

3 yếu tố tạo nên năng lực và hiệu quả làm việc của một người

Chắc bạn cũng biết, năng lực làm việc và hiệu quả làm việc của một người được tạo nên từ 3 yếu tố chính . Đó là Kiến thức (knowledge), kỹ năng (skill), tư duy (mindset).

Kiến thức là những thông tin mà chúng ta thu được thông qua học tập, trải nghiệm và nó làm cho chúng ta trở nên hiểu biết rộng hơn. Kỹ năng là khả năng vận dụng những kiến thức, hiểu biết để thực hiện việc gì đó nhằm tạo ra kết quả mong muốn.

Tư duy là “Mindset” được ghép bởi “mind” (nghĩa là tâm trí, triết lý) và “set” (bộ hoặc hệ thống). Nghĩa là bộ triết lý, bộ giá trị, bộ tư tưởng, hệ thống những niềm tin định hướng cách chúng ta nhìn nhận, nhận thức và đối mặt với các tình huống trong công việc và đời sống.

“Thái độ quan trọng hơn trình độ”.

Từ bé đến lớn chúng ta đi học, là học kiến thức. Sau này bắt đầu đi làm, chúng ta học thêm các kỹ năng là cách để vận dụng kiến thức đó thành thạo hơn và tăng hiệu quả cao hơn. Nhưng thực ra quan trọng nhất Thái Độ.

Từ xa xưa cha ông ta có câu: “Tiên học lễ, hậu học văn”. Chúng ta phải có lễ nghĩa, học đạo đức, rèn luyện cái tâm của mình trước khi chúng ta học kiến thức. Sau đó, chúng ta có thêm câu nói: “Thái độ quan trọng hơn trình độ”. Đối với tôi câu này luôn đúng. Trình độ là ngọn, thái độ là gốc rễ. Khi bạn có thái độ tốt sẽ hình thành nên tính cách và đẳng cấp của bạn. Giống như “Phong độ là nhất thời, đẳng cấp là mãi mãi”. Trình độ kiến thức có thể dễ dàng học và tiếp nhận một cách bị động, nhưng nền tảng tư duy thì cần phải chủ động, tiếp thu trau dồi và luyện tập.

Phương châm tuyển dụng của ngày nay

Phương châm tuyển dụng của ngày nay là: tuyển những người có thái độ tốt về đào tạo, hơn là tuyển những người có kinh nghiệm nhưng thái độ không tốt. Thái độ vẫn luôn luôn là quan trọng như vậy.

Chúng ta cần bắt đầu từ tư duy

Có tư duy đúng đắn sẽ giúp bạn có tốc độ phát triển nhanh hơn và bền vững hơn. Rèn luyện tư duy không phải một sớm một chiều mà đòi hỏi phải kiên trì rèn luyện thường xuyên trong thời gian dài. Khi bạn đối mặt với các tình huống trong dự án và trong cuộc sống, cách bạn nhìn nhận, cách bạn học hỏi, cách bạn cố gắng, cách bạn lắng nghe, cách bạn hành động sẽ quyết định sự thành công của bạn.

Cách bạn tư duy sẽ hình thành nên thái độ sống của bạn

Đó là màng lọc tinh thần, là kim chỉ nam giúp bạn có những suy nghĩ đúng đắn, nhìn nhận đúng đắn, hành động đúng đắn khi đối mặt với các tình huống trong cuộc sống nói chung và các tình huống nói riêng trong dự án hay công việc của bạn. Trình độ được hình thành từ kiến thức và kỹ năng. Thái độ được hình thành từ cách bạn tư duy. Câu nói “thái độ quan trọng hơn trình độ” vẫn giữ nguyên giá trị với hiện tại và có lẽ cả với sau này.

Tư duy khác biệt tạo nên điều khác biệt

Trong nhiều năm đi làm, tôi thấy có một số bạn, làm cũng lâu năm, nhiều kinh nghiêm, nhưng bạn không tiếp tục học nữa, ngại thay đổi mà cứ áp dụng một cách làm cũ, kiến thức cũ. Rồi một thời gian lớp trẻ tiến bộ lên, thậm chí vượt các bạn ấy hoặc dự án mới yêu cầu cách làm mới nhưng bạn ấy lại không đáp ứng được. Có bạn thì đổ lỗi cho hoàn cảnh, có bạn đổ lỗi cho công ty không có môi trường học tập hoặc không có đất diễn cho bạn. Nhưng thực tế là bạn ấy chưa nhận ra, nguyên nhân chính là do các bạn ấy, bạn ấy thiếu tư duy và tinh thần học hỏi.

Tôi cũng đã thấy nhiều bạn mặc dù còn rất trẻ, nhưng các bạn có tư duy và kỹ năng quản lý dự án rất tốt. Các dự án bạn ấy quản lý đều rất thành công mặc dù bạn ấy là người còn rất ít tuổi. Nhiều lần tôi cũng thắc mắc và đặt câu hỏi cho chính mình là điều gì khiến cho một số các bạn trẻ có thể thành công nhanh hơn và thăng tiến nhanh hơn người khác. Sau đó tôi ngẫm ra lý do rất đơn giản là, các bạn ấy đã có được hoặc thẩm thấu được những tư duy đúng đắn trước những người khác. Nếu có tư duy đúng đắn nó sẽ dẫn lối cho bạn làm việc thành công hơn, hiệu quả hơn và giúp bạn học kiến thức và kỹ năng nhanh hơn người khác.

Tâm – Tầm – Tài của bạn?

Người có nhiều kiến thức gọi là hiểu biết rộng, và điều đó làm cho người ta được gọi là có “Tài” hơn người khác. Người có kỹ năng thành thạo thì sẽ nâng “Tầm” người đó lên. Không biết tầm của bạn đang thế nào? Nhưng quan trọng hơn cả, người có tư duy đúng đắn sẽ tôi luyện cho cái “Tâm” của họ, hình thành nên hình ảnh, thương hiệu và đẳng cấp của họ. Đó là thứ giúp người khác nhận ra “Bạn là ai?”. Theo một thống kê thì kiến thức sẽ góp vào là 4%, có kỹ năng sẽ nâng thêm hiệu quả là 26%, và có tư duy tốt nó sẽ chiếm tới 70% để hình thành lên năng lực và hiệu quả làm việc của mỗi người. Tư duy dẫn lối cách bạn hành động và tạo nên hiệu quả làm việc cho bạn và giúp tăng hiệu quả trong công việc và cuộc sống.

Trong công việc của tôi tiếp xúc với rất nhiều bạn làm quản lý dự án, chúng tôi hy vọng các bạn ấy hình thành và có các tư duy đúng đắn của người quản lý dự án trước khi bạn học các kiến thức và kỹ năng quản lý dự án. Tôi đã giải thích rất dài để nói về ý nghĩa và tầm quan trọng của tư duy, tôi thấy cần thiết phải giải thích chi tiết như vậy, đó là điều mà chúng ta cần phải hiểu. Tôi nói chúng ta, vì tôi thấy có mình ở trong đó, chúng ta cần bắt đầu để “thay đổi tư duy, thay đổi cuộc đời”. Tất cả ý nghĩa đều nằm ở câu nói đó.

Khám phá vĩ đại nhất của thời đại chúng ta chính là việc
con người có thể thay đổi cuộc sống của mình
chính bằng cách thay đổi thái độ sống
— William James —